Wie heeft er baat bij een kostbaar mainframe?

15 jan. 2015 door Kristian van Tuil Google+

15 jan. 2015 door Kristian van Tuil Google+

Achtergrond - IBM verkoopt al meer dan 50 jaar mainframes en introduceerde deze week een nieuw model. Waarom kopen bedrijven deze machines nog en zetten ze niet gewoon een goedkoop commodity Ubuntu-servertje neer?

De introductie van de eerste mainframe van IBM in april 1964 vormde een ware revolutie binnen de computerwereld. Het bedrijf had op eigen houtje de architectuur van computers destijds herzien en bracht met het eerste System/360 een voor die tijd ongekend krachtige machine op de markt. Het 'model 30' kon liefst 34500 per seconde instructies verwerken en kon een geheugen van 64KB adresseren.

In vergelijking met de deze week aangekondigde z13 stellen die getallen weinig voor. Zo is voor de z13 een maximum van 115.000 MIPS (miljoen instructies per seconde) mogelijk en is het interne geheugen met 128GB geheugen en 24 SAS-schijven met 600GB een stuk groter. Hoewel sommige prestaties op papier niet veel afwijken van een reguliere commodity high-end server, zijn er naast de prijs een aantal belangrijke verschillen.

Bedragen in de vele tonnen

Over de prijs gesproken: deze geeft IBM niet vrij. Ook niet op aandringen door CIO.nl. Afgaande op berichten van prijzen voor eerdere modellen moet je aan een bedrag vanaf 100.000 euro denken, exclusief een licentie voor het gebruik van het exclusieve besturingssysteem z/OS. Op zich is dat niet heel gek, want Big Blue had vijf jaar nodig voor de ontwikkeling van zijn jongste mainframe en investeerde ruim 1 miljard dollar in R&D.
z/OS is een 64-bit gesloten besturingssysteem van IBM zelf wat zich kenmerkt door backwards compatibiliteit met de software uit de jaren 60. Hoewel het eigenlijk geen Unix is, is z/OS wel compilant met Unix als Linux, dus kun je er prima software van derden op draaien. In de laatste versie is er bijvoorbeeld ondersteuning voor Hadoop toegevoegd, zodat je ook analyses van ongestructureerde data door je mainframe kunt laten doen.
Maar wat is nu de echte kracht van het mainframe platform? Ten eerste de veiligheid. Voor zover bekend is het mainframeplatform nooit met succes gehackt. Omdat het om een propriëtair OS gaat en deze op één machine draait, zijn er weinig toegangspunten in vergelijking met gedistribueerde systemen. Om deze te beveiligen, ben je als organisatie mogelijk ook bakken geld kwijt.

Alles op één hoop

Ten tweede is er de mogelijkheid om alles flink te consolideren. Als je bestaande servers gaat virtualiseren op één mainframe, bespaar je flink op energie en vloerruimte. Ook beheer zal een stuk eenvoudiger zijn in vergelijking met een gedistribueerde omgeving, wat je flink kan laten besparen op personeelskosten.
Verder is betrouwbaarheid en de mogelijkheid van het draaien van zeer grootschalige transactie-applicaties een voorname reden om voor een mainframe te kiezen. Omdat het platform ontworpen is zo stabiel mogelijk te zijn en de architectuur applicaties in staat stelt nagenoeg onbeperkt te schalen, kiezen met name financials, overheden en bedrijven in branches waar uitval van transacties geen optie is (denk aan retail, nutsvoorzieningen en onderzoeksinstellingen) voor een mainframe.
Eén van de afnemers van het nieuwste z13 mainframe van IBM is de Rabobank. De machine functioneert in het hoofdkantoor in Utrecht als backbone voor de mobiele banktransacties en draait ook workloads voor een cloudinfrastructuur. Volgens het persbericht gaat het hierbij om 8000 virtuele servers, oftewel 50 virtuele servers per core.

Laatste technologische snufjes

Een belangrijke verbetering in IBM's laatste mainframesoftware is ondersteuning voor real-time analytics. Dit betekent dat de miljarden transacties die de z13 dagelijks kan verwerken direct geanalyseerd kunnen worden via Hadoop en een pakket als SPSS, wat betekent dat fraude in bijvoorbeeld betalingen direct opgespoord kan worden. Bovendien is de beveiliging opgeschroefd met real-time toepassing van encryptie, zowel op software- als chipniveau. De verschillende systemen die vroeger voor deze zaken nodig waren, zijn nu niet meer nodig.
Omdat banken, overheden en verzekeraars veelal nog met transactiesystemen werken die tientallen jaren oud zijn, is een overstap naar een x86-platform niet interessant. De kosten voor het opnieuw ontwerpen en inrichten voor een systeem op basis van commodity hardware bedragen mogelijk een veelvoud van een upgrade naar een nieuw mainframe en daarbij vallen ook de eerder genoemde voordelen weg.
Mainframes hebben zich bovendien in de loop der jaren aangepast op veranderingen: mobilty, analytics en cloud zijn geen probleem. Volgens IT-veteraan Joe Clabby lopen mainframes dan ook "jaren vooruit op Unix/Linux en Windows als het gaat om consolidatie, virtualisatie en provisioning". Mainframes mogen dan ook allerminst afgeschreven worden als technologie die passé is